‘Extreem verlegen mensen vertonen vermijdingsgedrag en dat kan ver gaan’

Bekijk hier (semi) wetenschappelijke artikelen over overmatig zweten.

Moderators: Thijs, Erje

Thijs
Site Admin
Site Admin
Berichten: 2770
Lid geworden op: di 26 apr 2005, 22:45
Contacteer:

‘Extreem verlegen mensen vertonen vermijdingsgedrag en dat kan ver gaan’

Bericht door Thijs »

‘Extreem verlegen mensen vertonen vermijdingsgedrag en dat kan ver gaan’
Extreme verlegenheid is vaak erfelijk, blijkt uit recent onderzoek door neurowetenschapper Janna Marie Bas-Hoogendam. Het goede nieuws: er is wat tegen te doen.
Johan Nebbeling > 14-01-20, 19:10 Laatste update: 15-01-20, 10:33

Blozen, zweten, trillende handen: iedereen is weleens verlegen. Maar 6 tot 13 procent lijdt aan extreme verlegenheid. Neurowetenschapper Janna Marie Bas-Hoogendam van de Universiteit Leiden nam met hersenscans een kijkje in de hersens van sociaal-angstige families.

Wat verstaat u onder extreme verlegenheid?
,,Iets wat veel verder gaat dan de verlegenheid die iedereen soms overkomt. Veel mensen zijn gespannen als ze voor een groep moeten spreken of naar een feestje gaan waar ze niemand kennen. Maar na een tijdje ebt die spanning weg. Zo niet bij extreme verlegenheid, ook wel sociale angststoornis genoemd. Dat is een aandoening die is opgenomen in de DSM-5, het internationale handboek voor de classificatie van psychiatrische stoornissen. Het kan het leven van mensen behoorlijk verpesten, zeker in onze huidige samenleving, waarin extraversie en jezelf verkopen hoog staan aangeschreven.”
Sociale angst bleek in veel families een taboe. Broers en zusters, ouders en kinderen vermoedden het misschien wel van elkaar, maar spraken dat nooit uit
Hoe dan?
,,Doordat mensen met extreme verlegenheid vaak vermijdingsgedrag vertonen. Dat gaat soms ver. Ze kiezen bijvoorbeeld niet het beroep dat ze graag zouden willen uitoefenen, maar een vak waarvan ze weten dat ze er niet in zullen opvallen. Mensen met extreme verlegenheid zijn zeker niet minder intelligent of vaardig dan mondige mensen, maar leiden vaak een leven vol missed opportunities omdat hun talenten niet volledig tot hun recht komen. En hoe vind je een partner? Je kunt je op sociale media lang verschuilen, maar uiteindelijk zul je iemand toch in levenden lijve moeten ontmoeten. Voor extreem verlegen mensen is dat een nog veel grotere stap dan voor anderen. Maar het zit ’m ook in kleinere dingen. Ik ken het verhaal van een vrouw die in een ander dorp boodschappen deed, omdat ze bang was om in de supermarkt in haar eigen dorp bekenden tegen te komen. Mensen met sociale angst hebben vaak een laag zelfbeeld. Ze denken dat andere mensen voortdurend op hen letten en hen afkeuren. Sociale verlegenheid gaat vaak gepaard met depressies en problemen zoals overmatig alcoholgebruik.”

En die extreme verlegenheid is erfelijk en meetbaar in de hersenen?
,,Ja, ons onderzoek toont dat aan. Er is wel eerder hersenonderzoek gedaan onder extreem verlegen mensen, maar wij hebben voor het eerst hele families onderzocht waar sociale angst veel voorkomt. Van de leden uit acht families hebben we een MRI-scan van de hersenen gemaakt, terwijl we hen naar foto’s lieten kijken die die sociale angst opriepen. Daaruit blijkt onder andere dat twee gebieden in de hersenen een rol spelen bij sociale angst: de amygdala en het dieper in de hersenen gelegen striatum. De amygdala koppelt de informatie die via de zintuigen binnenkomt aan emoties, het striatum regelt onder meer de motorische activiteiten van het lichaam. Dat de amygdala een rol speelt bij angststoornissen was wel bekend, maar dat het striatum daarbij ook van belang is, is nieuw. Onderzoek naar de rol van het striatum bij angst staat eigenlijk nog in de kinderschoenen.”
Hoe kwam u eigenlijk aan die sociaal-angstige families?
,,We hebben oproepen gedaan in de media en daarop hebben families gereageerd die zich herkenden in onze beschrijving van extreme verlegenheid. In totaal hebben we de hersenen van 110 mensen, van beide seksen en van jong tot oud, onderzocht. Overigens bleek sociale angst in veel families een taboe. Broers en zusters, ouders en kinderen vermoedden het misschien wel van elkaar, maar spraken dat nooit uit.
Door de deelname aan het onderzoek kwam het gesprek binnen veel families op gang. Dat alleen al had een therapeutische effect. Het besef dat je dus niet de enige in je familie bent met dit probleem kan al een eerste stap zijn op weg naar behandeling.”
Alleen als mensen eenmaal met pensioen gaan, begint hun sociale angststoor­nis een minder grote rol te spelen in hun leven
Er is dus wat tegen te doen?
,,Niet tegen de extreme verlegenheid op zich. Die aanleg heb je nu eenmaal wel of niet. Maar bepalend is hoe je ermee omgaat. Het is niet alleen genetisch bepaald. Binnen families en gezinnen constateerden we verschillen. Sommige familieleden lijden echt onder hun sociale angst, anderen hebben die in de loop van hun leven van zich afgeschud of in ieder geval een manier gevonden om ermee te kunnen leven. Dan nog zullen ze nooit extraverte persoonlijkheden worden, maar ze lijden niet hevig onder hun verlegenheid. Een sociale angststoornis is, net als veel andere angststoornissen, meestal goed te behandelen met cognitieve gedragstherapie, waarbij patiënten leren hun negatieve gedachten en patronen te herkennen en te doorbreken. In sommige gevallen kunnen medicijnen die angst wegnemen en een al dan niet tijdelijke oplossing bieden.”

Neemt sociale angst met de jaren af? Kun je eroverheen groeien?
,,Niet echt. Iedere levensfase brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee voor extreem verlegen mensen. Als baby en peuter gaan ze snel huilen als vreemden contact willen maken, op de basisschool vallen ze niet op omdat ze weinig aandacht vragen, als puber vermijden ze feestjes en andere sociale gebeurtenissen, als jongvolwassenen kiezen ze geen opleiding die qua capaciteiten bij hen past, maar een beroep waarin ze niet op de voorgrond hoeven treden en op middelbare leeftijd missen ze carrièrekansen omdat ze te verlegen zijn om promotie te durven maken. Alleen als mensen eenmaal met pensioen gaan, begint hun sociale angststoornis een minder grote rol te spelen in hun leven. Niet omdat ze die kwijt zijn, maar omdat ze inmiddels hebben geleerd hoe ermee om te gaan. Ze trekken zich minder aan van wat anderen over hen denken, en ouderen hebben meestal sowieso minder sociale verplichtingen.”
Wat moet je als ouder doen als je merkt dat je kind extreem verlegen is?
,,In ieder geval het probleem niet bagatelliseren of kinderen pushen van: ‘Stel je niet aan’ of ‘Kom op, dat kan iedereen, dus jij ook’. Daar maak je een kind alleen maar onzekerder en angstiger mee. Over extreme verlegenheid wordt vaak een beetje lacherig gedaan, maar dat is onterecht. Een sociale angststoornis is een serieus probleem. Dat moet je serieus nemen. Dus is het van belang dat ouders hun extreem verlegen kinderen bemoedigen en ondersteunen. En als je ziet dat je kind lijdt onder sociale angst: zoek tijdig hulp.”

Bron: https://www.destentor.nl/gezond/extreem ... ~a0cc6307/
Plaats reactie
  • Vergelijkbare Onderwerpen
    Reacties
    Weergaves
    Laatste bericht