Dit wonderbaarlijke ‘gif’ helpt bij allerlei gênante kwalen
Botox laat rimpels verdwijnen, dat weten we. Maar veel minder bekend is dat de spuitjes met vloeibaar eiwit ook helpen tegen overmatig zweten, vaginisme en scheel kijken. Neuroloog Simone Smook over een gif, dat geen wondermiddel is maar wel een wonderbaarlijk medicijn.
Josien Kodde 31-08-24, 20:53
Neem nu Monique, 53 jaar en werkzaam in een gezondheidspraktijk in Enschede. Bijna drie jaar terug krijgt ze pijn in haar nek. Van de een op de andere dag trekken haar spieren samen. Een bijzondere ervaring, die haar leven permanent zal veranderen. Maar dat weet ze dan nog niet.
Geen kraaienpootjes meer
„Het klinkt gek, maar mijn hoofd trok naar rechts”, vertelt Monique. „Steeds erger. Eerst alleen ‘s nachts, maar later ook overdag. Ik moest en moet nog steeds continu de stand van mijn hoofd corrigeren, omdat mijn oor anders naar m’n schouder trekt. Tot een hoek van 45 graden.”
Het is heel vermoeiend, ervaart ze elke dag. En helaas gaat het nooit over. Haar zoektocht langs meerdere zorgverleners brengt haar in contact met een manueel therapeut die op internet ontdekt wat Monique mankeert. Ze heeft cervicale dystonie, oftewel scheefstand van de nek door onwillekeurige spiersamentrekking.
Botox verlicht de klachten. De vloeistof blokkeert de prikkeloverdracht van de zenuw naar de spier waardoor die zich minder aanspant. Wat botox doet met fronsrimpels en kraaienpootjes is bekend. Die verdwijnen tijdelijk. In het geval van Monique gebeurt iets vergelijkbaars wat maakt dat meerdere cruciale nekspieren verslappen. Elke drie maanden krijgt ze een injectie in deze spieren.
Onbedoeld knipogen
Weinig mensen kennen de aandoening die Monique heeft en dat geldt voor meer hinderlijke, soms gênante en vaak invaliderende klachten. Patiënten zoeken regelmatig met succes hun heil bij botoxinjecties. „Daar mag best meer over bekend worden”, zegt Simone Smook.
Op verzoek van De Twentsche Courant Tubantia doet ze rondvraag onder andere dokters bij MST en verzamelt zo een lijst van aandoeningen waarvoor botox zoal wordt gebruikt. Zelf spreekt Smook trouwens van botuline toxine. Dat is de juiste benaming, botox is een merknaam maar in de volksmond staat het medicijn zo bekend.
Smook vertelt over een patiënt die last had van spasmen rond het oog. „Deze meneer bewoog voortdurend met zijn oog, waardoor anderen hem soms vroegen waarom hij de hele tijd knipoogde. Dat was niet bewust uiteraard, maar kwam doordat een bloedvat continu een zenuw aantikte.
Wij maken zo’n spiertje slapper met botuline toxine, zodat het knipperen afneemt. Een spasme kan zich ook voordoen bij de mond. Mensen kunnen voortdurend trillen met hun hoofd of knipperen met beide oogleden, waardoor ze de ogen dichtknijpen en mogen niet goed kunnen zien. Botuline toxine wordt verder toegepast tegen tandenknarsen, kaakproblemen, problemen van de slokdarm, bepaalde vormen van incontinentie, een overactieve blaas en vaginisme.”
Ziekte van Parkinson
Vrouwen met laatstgenoemde aandoening spannen hun bekkenbodemspieren automatisch aan. Seks hebben met penetratie is dan onmogelijk, zelfs een tampon inbrengen gaat niet. Patiënten schamen zich vaak, wat geldt voor meer klachten waarbij botuline toxine kan helpen.
„Denk aan overmatig zweten”, vertelt Smook, „of te veel speekselaanmaak, wat voorkomt bij de ziekte van Parkinson. In MST geven we injecties in de kringspier als er een kloofje of scheurtje in het slijmvlies van de anus zit. We weten verder dat chronische migraine een indicatie is voor botuline toxine.
MST behandelt het zelf niet met die behandeling, maar als het nodig kunnen patiënten hiervoor terecht bij de Hoofdpijncentra in Nederland.” Het bijzondere aan botuline toxine vindt Simone Smook dat het van oudsher bekend is als uiterst gevaarlijk gif.
Het stofje wordt gemaakt door een bacterie die vooral in voedsel en in water voorkomt en in hoge doseringen geldt als de veroorzaker van botulisme. In de jaren vijftig lukte het om de werkzame stof te isoleren, waarna in de decennia daarna onderzoek is gedaan naar de medische toepassing bij mensen.
Elke week dertig patiënten
Terug naar de dagelijkse praktijk in MST. Neurologen Smook en haar collega Jeroen van Vugt injecteren samen wekelijks dertig patiënten met botox. Het goede nieuws is dat hierdoor de symptomen van hinderlijke aandoeningen verlichten en de patiënten minder pijn ervaren. De keerzijde is de korte duur ervan.
„Na drie maanden is de injectie uitgewerkt”, vertelt patiënte Monique, waaraan overigens niets te zien is. Ze corrigeert permanent haar houding om te voorkomen dat haar rechteroor richting haar schouder gaat. „Je kunt je misschien voorstellen hoe lastig dat is.
Door de injectie worden de spieren tijdelijk slapper. Dat betekent dat tegengaan van de scheefstand minder kracht kost. Maar dat verslappen gebeurt ook in de nekspieren aan de linkerkant. Met als gevolg dat fysiotherapie me helpt om de spieren links in mijn nek te trainen.”
Bron: https://www.ad.nl/enschede/dit-wonderba ... ~a39cd7d7/