Een deoroller, spray of helemaal niets: hoe voorkom je het best een irritante zweetlucht?

[Thijs]

Een deoroller, spray of helemaal niets: hoe voorkom je het best een irritante zweetlucht?

6 vragen Rollers, spuitbussen, sticks. Om je ‘aantrekkelijk’ te laten ruiken, voor ‘48 uur droge oksels’, of voor een fris gevoel: het aanbod aan deodorant is enorm. Maar hoe houden ze de zweetlucht precies onder controle, en zijn deo’s met natuurlijke ingrediënten niet beter voor je huid? Experts beantwoorden zes veelgestelde vragen over deodorant.

Marlies van Leeuwen 07-08-25, 13:15 Laatste update: 13:37

Nu is het misschien nog moeilijk voor te stellen als je de schappen vol deodorant ziet, maar wellicht kunnen we over een paar jaar zonder deo tóch welriekend door het leven gaan. De grote cosmeticabedrijven van deze wereld zijn druk bezig met het ontwikkelen van speciale prebiotica die de ‘goede’ bacteriën in onze oksel voeden, waardoor die de slechte, stank producerende bacteriën als het ware ‘wegdrukken’.
„Het is een totaal andere aanpak dan wat we nu steeds proberen, door de geur te maskeren of ervoor te zorgen dat je minder zweet. Ik vind het een interessante ontwikkeling”, zegt dermatoloog Bing Thio van het Erasmus MC.
Maar die prebiotica is nog toekomstmuziek, en voorlopig moeten we het doen met ouderwetse rollers en spuitbussen. Vanaf de jaren 50 raakten de commerciële deo’s van merken als Fa en Rexona ingeburgerd. Fris ruiken werd als iets essentieels gezien, met advertenties die stelden dat je zonder deo ‘onwenselijk’ of ‘onaantrekkelijk’ was. Inmiddels spuiten en smeren we niet alleen maar onder de oksels, maar proberen merken als Dove zelfs ‘whole body deo’ aan de man en vrouw te brengen.

1. Hebben we al die deodorant eigenlijk wel nodig?
„Zweet is geurloos en we zweten om lichaamswarmte kwijt te raken’’, legt Thio uit. „Dat doen we over ons hele lijf, en wordt op veel plekken afgescheiden door de zogeheten eccriene klieren - denk aan je handpalmen, voetzolen, rug en voorhoofd. Dat zweet ruikt niet.
Dan zijn er nog de apocriene klieren in je oksels en rond je liezen, die actief worden vanaf de puberteit. Die scheiden naast zweet ook een olieachtig mengsel van eiwitten en vetten af. Ook dat is in principe geurloos, maar als dat in contact komt met je huidmicrobioom - de bacteriën, schimmels en virussen die op je huid leven - ontstaan er stinkende, vluchtige organische stoffen als thiomethylalcohol. Dat is die bekende zweetlucht.
Overigens produceren veel Oost-Aziaten dat stofje niet, doordat ze het ABCC11-gen hebben. Hun okselzweet stinkt daardoor niet. Van de Europeanen heeft slechts 2 procent dat gen.’’

2. Hoe werkt zo’n deodorant eigenlijk?
„Een deodorant maskeert met parfum de vieze geurtjes die ontstaan door zweet, en remt door antibacteriële ingrediënten, zoals triclosan of alcohol, de groei van de bacteriën’’, legt cosmetisch scheikundige Heleen Kibbelaar uit. „Er kan ook iets van zetmeel - uit mais of rijst - in zitten, wat je ook tegenkomt in droogshampoo. Dat werkt goed in het absorberen van vet en vocht.
Een anti-transpirant bevat vaak aluminiumzouten en die vormen een soort putdeksel over de zweetkliertjes, waardoor er minder zweet uitkomt. Dat werkt ontzettend goed en is verder niet gevaarlijk, omdat je op andere plekken op je lichaam nog voldoende zweet kwijtraakt.’’
Een roller of stick is effectiever dan een spuitbus, zegt huidarts Rob Volkering. „Een spray vervliegt voor een deel in de lucht en is ook niet goed om in te ademen.’’

3. Soms kunnen ze ook irriteren. Hoe komt dat?
Volkering: „De parfums, conserveringsmiddelen en ook de metalen die in deze producten zitten, kunnen bij sommige mensen leiden tot irritatie en roodheid. Dat zal sneller gebeuren als je net je oksel hebt geschoren, door kleine beschadigingen op de huid. Mensen die bekend zijn met hooikoorts, astma en eczeem zijn bovendien gevoeliger om allergieën te ontwikkelen. Bij hen staat de huid meer open.’’
„Je ziet tegenwoordig veel claims over deo’s met honderd procent natuurlijke ingrediënten, zonder aluminiumzouten, parfum en parabenen’, vult Kibbelaar aan. „Hiermee spelen ze in op de aanname van de consument dat ‘natuurlijk’ beter is, en die merken zetten zich ook af tegen de gangbare producten. Maar ook hier zit een commercieel praatje achter. Het is niet zo dat je minder irritatie hebt bij natuurlijke stoffen. Soms geven ze juist méér irritatie.’’

4. Zijn er ingrediënten die je beter kunt vermijden?
Kibbelaar: „Alle ingrediënten in cosmeticaproducten moeten sowieso voldoen aan strenge Nederlandse en Europese regels. Er is geen algemeen advies over wat je niet zou kunnen gebruiken.’’ Ook aluminiumzouten, de effectieve stof in anti-transpirant, hoef je niet te mijden. Die kwamen enkele jaren geleden in opspraak omdat ze kankerverwekkend zouden zijn. „Dat was eigenlijk het napapegaaien van verkeerde informatie en misinterpretatie van onderzoeken. Er zijn geen nadelige effecten aangetoond en het is helemaal veilig in gebruik.’’
Of je ergens wel of niet tegen kan, is vooral een kwestie van uitproberen, zegt Volkering. „Als je snel last hebt van irritatie, kan een deo zonder alcohol of parfum de moeite waard zijn. Maar soms zijn er andere bestanddelen in deodorant waar je gevoelig of allergisch voor bent; ook deo’s zonder chemische bestanddelen kunnen allergenen bevatten. Als de irritatie blijft, ook bij verschillende producten, kun je het best eens langs de huisarts gaan.’’
Gelukkig is de irritatie tijdelijk „Je huid vernieuwt zich elke 28 dagen’’, verklaart Thio. „Dus als je een product niet zo goed kunt hebben, dan herstel je daar snel van. Ik zou zeggen: het maakt niet uit of het natuurlijk of van chemische oorsprong is. Duurder is niet beter. Vaar op wat jij lekker vindt ruiken en waar je geen irritatie van krijgt.’’

5. Wat te doen als je overmatig zweet?
Vollering: „Als dermatologen zien we geregeld mensen die overmatig zweten. Daar zijn verschillende behandelingen voor. Soms schrijven we crèmes voor met een hogere concentratie aluminium. Botox kan ook helpen, daardoor worden de zweetklieren tijdelijk stilgelegd en zweet je niet. En zo zijn er ook medicijnen in tabletvorm die tegen overmatig zweten kunnen werken. Maar die hebben effect op het hele lichaam en kunnen dus ook bijwerkingen geven.’’
Wat in ieder geval niet goed werkt, is deo spuiten of rollen als je al aan het zweten bent, zegt Volkering. „Het werkt minder goed, omdat er door het vocht minder contact is met de huid en het dus niet zo effectief wordt opgenomen. Je maskeert er hooguit wat geur mee.’’

6. Wat gebeurt er als je helemaal niets gebruikt?
Het zou volgens Thio kunnen dat je even harder gaat transpireren omdat de ‘rem’ weg is, de dekseltjes die anti-transpirant op de zweetklieren legt. „Dat heet het reboundfenomeen, maar dat gaat snel over en dan normaliseert het weer.’’
Qua lichaamsgeur heeft stoppen met deo geen impact, want daar is dat microbioom verantwoordelijk voor, legt de dermatoloog uit. „Net als de huid zich snel repareert, herstelt ook het microbioom zich snel, al in een uur of acht. Ongeacht of je de meest ellendige scheerbeurten doet, je oksels waxt of doucht met veel zeep: die bacteriën komen in rap tempo terug.
Wat wel van invloed is op je lichaamsgeur, is het eten van sterk geurend voedsel als kerrie en knoflook. Dat stoot je onder andere uit via zweet.’’

Bron: https://www.destentor.nl/gezond/een-deo ... ~adfdd1d1/