Het is - opnieuw - een week met tropische temperaturen. Okselklotsdagen. Dagen waarop je, bij de kleinste inspanning, het zweet uitbreekt. Dat is een natuurlijke reactie van ons lichaam. Toch lijkt het erop dat de uiterlijke kenmerken van zweten - nare luchtjes en natte plekken - steeds meer taboe worden. En daarmee ook een verdienmodel.
Serge Sekhuis
9 minuten geleden
„Zweten wordt in onze maatschappij regelmatig als een probleem gezien, als vies en onverzorgd. In werkelijkheid is het een biologisch cadeautje”, begint Wouter van Marken Lichtenbelt, expert op het gebied van thermoregulatie aan de Universiteit Maastricht. „Zweten is van levensbelang, essentieel voor onze afkoeling. Dan is transpireren nog de enige manier om warmte af te geven.”
Tropische hitte in DierenPark Amersfoort: ijsjes voor de leeuwen, de olifanten nemen modderbad
Olifanten Kina en Indra krijgen een koude douche in DierenPark Amersfoort
Zweten voorkomt dus dat we ’aan de kook’ raken. Een lichaamstemperatuur van 42 graden of meer is in principe levensbedreigend. Om al die hitte eruit te krijgen, zit ons hele lichaam vol zweetklieren. Miljoenen hebben we er. In één voet zitten er al zo’n 250.000.
Trainen
„Nee, Nederlanders zijn niet gebouwd op tropische temperaturen”, weet Van Marken Lichtenbelt. „Je kunt er wel aan wennen. Na een week hebben we vaak niet meer in de gaten dat het zó heet is.” Zweten kun je bovendien leren, blijkt. „Door je zweetklieren te trainen. Door regelmatig - op minder extreme dagen - toch die warmte in te gaan of je flink in te spannen, maak je nieuwe zweetkliertjes aan en kunnen bestaande groter worden. Zo kun je je zweetcapaciteit van normaal één liter per uur, verhogen tot wel drie. En dus minder last hebben van de hitte, omdat je afvoervolume groter is.”
De mate waarin iemand zweet, is sterk individueel bepaald. „Het klopt dat vrouwen het vaak eerder koud hebben dan mannen. Maar of andersom ook geldt: mannen zweten eerder dan vrouwen? Nee, dat heb ik nog nooit gehoord. Conditie en gewicht spelen wel een rol: dikke mensen zweten eerder. Dat komt omdat de oppervlakte van hun huid relatief geringer is, waardoor je ook minder makkelijk afkoelt. Zweten is niet aan leeftijd gebonden. Wel zie je als ouderen inactiever worden, meer binnen zitten en minder blootstaan aan warmteverschillen, dat de zweetcapaciteit minder wordt. Ook voor hen geldt: trainen. Fitte ouderen zijn beter bestand tegen de hitte.”
Drinken
Daarmee wil de zweetexpert senioren niet aanmoedigen om er deze snikhete dagen massaal op uit te trekken - „ze blijven natuurlijk toch kwetsbaarder” - maar te voorzichtig zijn, is ook niet goed. En natuurlijk is er de tip: blijf genoeg drinken. Vul je verloren vocht aan. „Je urine is wat dat betreft een goede graadmeter, als je plas donkergeel of zelfs bruin wordt, heb je écht te weinig gedronken”.
Van Marken Lichtenbelt onderscheidt overigens twee soorten zweetklieren: de exocriene die voor onze afkoeling zorgen en de apocriene. Die laatste komen pas in de puberteit echt tot ontwikkeling en zitten vooral rond de oksels, je tepels en geslachtsorganen. „Die apocriene kliertjes zorgen voor de geurtjes. Bij emotie en stress, maar ook om de andere sekse mee te verleiden. Aan de uiteinden van die klieren zitten bacteriën. Die zorgen voor de typische, boterzurige lucht.”
Waarom de een meer of sterker ruikt dan de ander? „Dat heeft vooral te maken met de hoeveelheid en activiteit van die apocriene klieren én met de samenstelling van je zweet. Je lichaamsgeur kan wel mede worden bepaald door je voedsel. Wie stevig gekruid eet, ruikt ook scherper. Ook alcohol kan je zweetgeur versterken.”
Overmatig transpireren
Sommige mensen hebben er extreem veel last van. Altijd klamme handen, zweetvoeten, bij de geringste activiteit een natte rug en enorme vlekken in je kleren. Fnuikend voor je zelfvertrouwen. Uit schaamte mijden ze feestjes en sportclubs. Niet zelden raken ze in een sociaal isolement. Geschat wordt dat 1 tot 3 procent van alle Nederlanders kampt met hyperhidrosis, zoals de geneeskundige naam van die aandoening luidt.
Circa 1 tot 3 procent. Dat zijn dus hooguit 450.000 landgenoten. Tik hyperhidrosis in op Google en je krijgt 2,5 miljoen zoekresultaten. Allerlei (privé)klinieken, maar ook ziekenhuizen zoals het MUMC en VieCuri, maken reclame met speciale poli’s. Ze bieden uiteenlopende behandelingen aan. Botox in je oksels laten spuiten, kan je daar maandenlang zweetvrij maken. Zelden lezen we over de risico’s van het anti-rimpelmiddel. Ultra-geluidsgolven die korte metten maken met je zweetklieren (MiraDry) is een andere veel gepropageerde aanpak. Drastischer is het totaal weghalen van de zweetklieren, een operatie die lelijke littekens kan achterlaten.
Hoeveel mensen jaarlijks hun oksels laten botoxen is niet bekend, maar het aanbod van klinieken is duidelijk gericht op meer dan 450.000 hyperhidrosis-patiënten. Hyperhidrosis is een ’hype’. Dat de verzekeraars die behandeling (400 tot 600 euro) vergoeden, zal ook niet drempelverlagend werken. MiraDry behandelingen (vanaf 1400 euro) worden (nog) niet vergoed.
Dat de strijd tegen zichtbaar zweten big business is, blijkt ook uit het rijke aanbod van onschuldiger hulpmiddelen. Gewild zijn vooral de zweetpads, makkelijk onder de oksel te plakken. Er zijn crémes tegen ’zweten bij benen, billen en borsten’ en speciale ’anti-zweetshirts’. Populair onder jongeren is vooral Odorex, een op internetfora als ’mega-deo’ bejubelde geurbestrijder. Verkrijgbaar in allerlei sterktes en varianten. ’Het geeft wel een branderig gevoel, maar liever dat dan zweetoksels’ schrijft iemand op de site ’Goeie Vraag’, gevolgd door: ’Kan het geen kwaad eigenlijk?’
Borstkanker
In Odorex zit, zoals in meer deodoranten, aluminimumchloride. Eind 2016 waarschuwden Zwitserse wetenschappers, na onderzoek bij muizen, dat deze stof mogelijk in verband kan worden gebracht met een verhoogd risico op borstkanker. Zowel de borstkankervereniging als Unilever, fabrikant van veel deo’s, reageerden dat hard bewijs voor schade bij mensen ontbreekt en het gebruik veilig is.
Wat voor vrouwen al standaard is, wordt ook voor mannen intussen steeds ’normaler’. Het scheren van de okselharen. Volgens Men’s Health ’doet’ intussen 68 procent het. Vooral omdat ’zij het ranzig vindt’. Of het ook helpt tegen zweetluchtjes? „Wellicht een beetje, het blijft minder tussen je haren hangen. Het is makkelijker schoonmaken. Maar de productie van zweet gaat gewoon door, want de haarzakjes haal je niet weg”, aldus Van Marken Lichtenbelt.
De zweet-expert is sceptisch over de hyperhidrosis-hype. „Ik ben geen arts, kan en wil niet oordelen over patiënten die hier écht veel last van hebben, maar het lijkt me dat dit niet voor de meerderheid van de bevolking geldt. Die is prima geholpen met een goede deodorant. Botox in je oksels? Ik zou er niet aan beginnen. Zeker niet omdat het na een paar maanden weer is uitgewerkt. Dan mag je weer opnieuw komen. Ja, dat is inderdaad een prima verdienmodel.”
Bron: https://www.telegraaf.nl/binnenland/zwe ... 57923.html
De "hyperhidrosis-hype". Hmmm... interessant... laat ik alleen dit zeggen.... Hyperhidrosis, je zal het maar hebben! Hype of geen hype. Waar ik het wel mee eens ben is dat sinds botox en de miradry tegen zweten bestaan er opeens allemaal zgn zweetklinieken zijn. Vroeger waren het er maar een handjevol. Wat dat aangaat is het inderdaad een verdienmodel.
